မော်လမြိုင်မြို့က ပုဂ္ဂလိကဆေးရုံ တခုမှာ စစ်အာဏာသိမ်းမှုကို ဆန့်ကျင်တဲ့ CDM လှုပ်ရှားမှုမှာ ပါဝင်သူတချို့ကို ဝန်ထမ်းခန့်ထားတယ်ဆိုပြီး တိုင်ကြားခံရတာကြောင့် ယာယီပိတ်ဖို့ အာဏာပိုင်တွေက ညွှန်ကြားထားတယ်လို့ နီးစပ်သူတချို့က ပြောပါတယ်။
အစ္စရေးက သူ့နယ်မြေထဲက Al Jazeera ရုပ်သံကိုပိတ်ပစ်ဖို့ တာဝန်ရှိသူတွေ ဆုံးဖြတ်လိုက်အပြီးမှာ အစ္စရေးလ်နိုင်ငံထဲက ကာတာနိုင်ငံပိုင် Al Jazeera ရုပ်သံရုံးခန်းကို အစ္စရေးလ်ရဲတပ်ဖွဲ့က တနင်္ဂနွေနေ့မှာ ဝင်ရောက်စီးနင်းခဲ့ကြောင်း အစ္စရေးလ်တာဝန်ရှိသူတွေနဲ့ Al Jazeera သတင်းရင်းမြစ်တွေက ရိုက်တာသတင်းကိုပြောပါတယ်။
အစ္စရေးလ်ရဲ့တနင်္ဂနွေနေ့ လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုကြောင့် ရာဖာမြို့ထဲက အိမ်တလုံးထိမှန်ခဲ့တာမှာ လူ ၆ ဦးသေဆုံးပြီး အတော်များများ ထိခိုက်ဒဏ်ရာရခဲ့ကြတယ်လို့ ဂါဇာဒေသထဲက ပါလက်စတိုင်းကျန်းမာရေးဌာနကပြောပါတယ်။
ရုရှားနိုင်ငံရဲ့ခေါင်းဆောင်အဖြစ် ၂၅ နှစ်နီးပါး ဦးဆောင်လာတဲ့ ရုရှားသမ္မတ ဗလာဒီမီယာပူတင်ဟာ နောက်ထပ် ၆ နှစ်တာ သမ္မတသက်တမ်းအတွက် အင်္ဂါနေ့မှာ ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုတော့မှာပါ။
တရုတ်သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင်ဟာ နိုင်ငံတော်ခရီးစဥ်နဲ့ ပြင်သစ်နိုင်ငံကို တနင်္ဂနွေနေ့က ရောက်ရှိပါတယ်။ ပြင်သစ်သမ္မတ Emmanuel Macron နဲ့ ယူကရိန်းအရေးကနေ ကုန်သွယ်ရေးကိစ္စရပ်တွေထိ ဆွေးနွေးကြမယ်လို့ ခန့်မှန်းရပါတယ်။
ဆွေးနွေးပွဲစတင်ပြီး မကြာခင်မှာပဲ အစ္စရေးထိပ်တန်းအရာရှိတဦးက ဟားမတ်စ်ဟာ စစ်ပွဲလုံးဝအဆုံးသတ်ရေး တောင်းဆိုချက်ကို စွန်လွှတ်ဖို့ ငြင်းဆန်နေလို့ “သဘောတူညီချက်တရပ် ရနိုင်ခြေကို ပျက်ပြားစေတယ်” လို့ စွပ်စွဲခဲ့ပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံအလယ်ပိုင်း မန္တလေးတိုင်းမှာ အပူဒဏ်ကြောင့် ဧပြီလအတွင်း လူပေါင်း ၅၀ ကျော် သေဆုံးခဲ့ကြောင်း ဒေသခံလူမှုရေးအသင်းတွေကပြောပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံမှာ ပဋိပက္ခတွေကြား တနိုင်ငံလုံး အတိုင်းအတာနဲ့ အိုးအိမ်စွန့်ခွာထွက်ပြေးရသူ အရပ်သားက ဒီသီတင်းပတ်ထဲမှာ ၃ သန်းကျော်အထိ စံချိန်တင်ရောက်ရှိလာပြီလို့ ကုလသမဂ္ဂက ပြောပါတယ်။
ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးက ရိုဟင်ဂျာတွေ နေရပ်ပြန်နိုင်ရေး ရေရှည်တည်တံ့တဲ့ အဖြေကို ရှာဖွေနိုင်ဖို့ အပါအဝင် ရှေ့ခြေလှမ်းတွေနဲ့ အကျပ်အတည်းနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ အတားအဆီးတွေကို အလေးပေး ဆွေးနွေးခဲ့တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက် ကူညီနေသူများ - စစ်ကောင်စီနဲ့ တိုက်ခိုက်တဲ့ တိုက်ပွဲတွေမှာ ဒဏ်ရာရလာသူတွေကို တတ်နိုင်တဲ့ဘက်က ပြုစုစောင့်ရှာက်မှု ပေးနေသူတွေအကြောင်း Frontier Myanmar ရဲ့ ဒို့ အသံအစီအစဉ်မှာ တင်ပြထားပါတယ်။
စစ်ရေးတင်းမာနေတဲ့ မွန်ပြည်နယ် ကျိုက်မရောမြို့နယ် ဓမ္မသကျေးရွာနဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်ကျေးရွာတွေဟာ တည်ငြိမ်အေးချမ်းမှု ရှိနေပြီးဖြစ်တာကြောင့် နေရပ်ပြန်နိုင်ပြီးလို့ စစ်ကောင်စီဘက်က တိုက်တွန်းပြောဆိုနေပေမယ့် ဒေသခံတွေ နေရပ် ပြန်မနေရဲကြသေးလို့ ဒေသခံတွေက ပြောပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံကတော့ သတင်းလွတ်လပ်ခွင့် အညွှန်းကိန်း ၁၇၁ ဖြစ်ပြီး မနှစ်ကထက် ၂ မှတ် တက်လာပေမယ့် သတင်းလွတ်လပ်ခွင့် တိုးတက်မှုတော့ မရှိဘူးလို့လည်း ဖေါ်ပြပါတယ်။ မြန်မာဟာ တရုတ်ပြီးရင် သတင်းသမားတွေကို ထောင်ချတဲ့ ဒုတိယ အများဆုံး နိုင်ငံအဖြစ် CPJ သတင်းသမားများ ကာကွယ်စောင့်ရှောက်ရေး ကော်မတီက သတ်မှတ်ထားတာပါ။
ရုရှားစစ်ထောက်လှမ်းရေးအဖွဲ့ဟာ ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်က ဂျာမနီအာဏာရ ညွန့်ပေါင်းအဖွဲ့ကို ကွန်ပြူတာဆိုင်ဘာတိုက်ခိုက်မှုတွေ လုပ်ခဲ့တယ်လို့ စွပ်စွဲပြီး ဘာလင်က ရုရှားသံရုံးတာဝန်ခံကို ဂျာမနီနိုင်ငံခြားရေးဌာနက သတိပေးခဲ့တယ်လို့ ဂျာမနီအစိုးရ ဒုပြောခွင့်ရ Wolfgang Büchner က သောကြာနေ့ သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲမှာ ပြောပါတယ်။
ရာဖါမြို့ကို အစ္စရေးက ထိုးစစ်ဆင်တော့မယ့်အနေအထား ရောက်နေချိန်မှာပဲ၊ ဟားမတ်စ်အကြီးအကဲ Ismail Haniyeh က အပစ်ရပ်ရေးညှိနှိုင်းမှုတွေ အပြီးသတ်ဖို့ ဟားမတ်စ် ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ကို မကြာခင် အီဂျစ်ကိုစေလွှတ်မယ်လို့ ပြောပါတယ်။ အစ္စရေးဘက်က နောက်ဆုံးတင်ပြတဲ့ အဆိုပြုချက်အတွက် အပြုသဘောလေ့လာနေကြောင်း ပြောပါတယ်။
အာရက္ခတပ်တော် AA ထိန်းချုပ်ထားတဲ့ ရခိုင်ပြည်နယ်က မြို့နယ်တွေမှာ နေ့တိုင်းလိုလို စစ်ကောင်စီက လေကြောင်းကနေ ပစ်ခတ်နေတာကြောင့် ဒေသခံတွေစိုးရိမ်နေကြတာပါ။ ရခိုင်ပြည်နယ်မှာတိုက်ပွဲကာလ ၅ လကျော်အတွင်း လေကြောင်းနဲ့ လက်နက်ကြီးကျည်တွေကြောင့် အရပ်သား ၂ဝဝ နီးပါးသေဆုံးပြီး ထိခိုက်ဒဏ်ရာရရှိသူ ၄၆၀ ကျော်အထိရှိပါတယ်။
ယူကရိန်းပဋိပက္ခ အဆုံးသတ်နိုင်ရေး ဆွစ်ဇာလန်နိုင်ငံမှာ ကျင်းပမယ့် ဆွေးနွေးပွဲကို တက်ရောက်စရာ အကြောင်း မရှိဘူးလို့ ရုရှားက ကြာသပတေးနေ့က ပြောဆိုလိုက်ပါတယ်။
ဂါဇာစစ်ပွဲဆန့်ကျင်တဲ့အနေနဲ့ အမေရိကန်တက္ကသိုလ်တွေမှာ ကျောင်းသားတွေ စတည်းချ ဆန္ဒပြမှုတွေကို ရဲတွေ ဖြိုခွင်းနေချိန်မှာ တခြားနိုင်ငံတွေက တက္ကသိုလ်ကျောင်းတွေမှာ ဆန္ဒပြမှုတွေ ပျံ့နှံ့ ဖြစ်ပွားနေပါတယ်။
ဒီကနေ့ မေလ ၃ ရက်နေ့မှာကျရောက်တဲ့ ကမ္ဘာ့သတင်းလွတ်လပ်ခွင့်နေ့မှာ နိုင်ငံတကာ လူ့အခွင့်အရေးနဲ့ သတင်း လွတ်လပ်ခွင့်ဆိုင်ရာ အဖွဲ့တွေ စုပေါင်း ပေးအပ်တဲ့ အာရှအတွက် သတင်းလွတ်လပ်ခွင့်ဆိုင်ရာ လူ့အခွင့်အရေးဆုကို မြန်မာနိုင်ငံက Frontier Myanmar သတင်းဌာန ချီးမြှင့်ခံရပါတယ်။
ရဝမ်ဒါနိုင်ငံမှာ ၁၉၉၄ ခုနှစ်က ဖြစ်ခဲ့တဲ့ တူဆီလူမျိုးတုန်းသတ်ဖြတ်မှု အနှစ် ၃၀ ကြာပြီးတဲ့နောက် လူမျိုးတုန်း သတ်ဖြတ်မှု ကင်းရှင်းတဲ့ ရဝမ်ဒါနိုင်ငံဖြစ်အောင် အရပ်ဖက်လူ့အဖွဲ့အစည်း အုပ်စုတွေအနေနဲ့ လူငယ် တက်ကြွလှုပ်ရှားသူတွေကို ဖိဖိစီးစီး လေ့ကျင်သင်ကြားပေးနေပါတယ်။
အမှန်တရားနဲ့ အခြေအနေမှန်တွေကို တင်ပြနေတဲ့ သတင်းသမားတွေအပေါ် ပစ်မှတ်ထားတိုက်ခိုက်နေတာရပ်ဖို့ ကုလသမဂ္ဂက တောင်းဆိုလိုက်ပါတယ်။ သတင်းလွတ်လပ်မှုဟာ ရွေးချယ်စရာ မဟုတ်ဘဲ လိုအပ်ချက်တခုဖြစ်တယ်လို့ ကုလသမဂ္ဂအတွင်းရေးမှူးချုပ် Antonio Guterres က ကတောင်းဆိုလိုက်တာဖြစ်ပါတယ်။
နောက်ထပ်ကြည့်ရှုရန်
