အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု Baltimore ပြည်နယ်မှာ ကုန်တင်သင်္ဘောကြီး ဝင်တိုက်ခိုက်လို့ ကျိုးကျခဲ့တဲ့ မြစ်ဖြတ်တံတားကြီးပေါ်က ပြုတ်ကျသွားတဲ့ ကားတစီးနဲ့ အထဲက အလောင်း ၂ လောင်းကို ဆယ်ယူနိုင်ခဲ့ပါတယ်။
စစ်ကိုင်းတိုင်း၊ ပုလဲမြို့ပေါ်မှာ စစ်တပ် တပ်စွဲထားတဲ့ ထွေအုပ်ရုံးနဲ့ ရဲစခန်းကို မဟာမိတ် ပူးပေါင်းတပ်တွေက တိုက်ခိုက်ခဲ့ပြီး ထိခိုက်သေဆုံးတာတွေ ရှိတယ်လို့ ကာကွယ်ရေးတပ်တွေက ပြောပါတယ်။ ခင်ဦးမြို့နယ်ထဲမှာလည်း စစ်တပ် နယ်မြေရှင်းလင်းရေးအတွင်း နေအိမ်တွေမီးရှို့ခံရပြီး အရပ်သားတွေ သတ်ဖြတ်ခံရတာတွေ ရှိနေပါတယ်။
သန့်ရှင်းစွမ်းအင်လုပ်ငန်းတွေအတွက် တရုတ်အစိုးရကပေးနေတဲ့ အမတော်ကြေး အထောက်အပံ့တွေဟာ ၊ အမေရိကန်ကုမ္ပဏီတွေ နဲ့ အလုပ်သမားတွေအပြင် ကမ္ဘာတဝန်းက ကုမ္ပဏီတွေနဲ့ အလုပ်သမားတွေကိုပါ ထိခိုက်စေတဲ့ မမျှတတဲ့ပြိုင်ဆိုင်မှုတွေကို ဖန်တီးပေးနေတယ်လို့ အမေရိကန် ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီး Janet Yellen က ပြောလိုက်ပါတယ်။
မြန်မာစစ်တပ် နဲ့ ရုရှားတပ်တွေကြားမှာ အခု ၂၀၂၄ ခုနှစ်အတွင်း စစ်ရေးအရပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု ၅၀ ကျော် လုပ်ဖို့ စီစဉ်ထားတယ်လို့ ရုရှားစစ်တပ်ကို ကိုးကားပြီး ရုရှားအစိုးရပိုင် RIA Novosti သတင်းက ဖော်ပြလိုက်ပါတယ်။
လူကုန်ကူးမှု၊ အွန်လိုင်းရာဇဝတ်မှုတွေမှာ မြန်မာ၊ ထိုင်း၊ ကမ္ဘောဒီးယား နိုင်ငံတွေက အဓိကပါဝင်နေပြီး အရပ်ဘက်အဖွဲ့တချို့ကတော့ မြန်မာနိုင်ငံက ပဋိပက္ခတွေနဲ့ အလုပ်လက်မဲ့ပြဿနာတွေကို အဓိက အကြောင်းအရင်းအဖြစ် ထောက်ပြနေပါတယ်။
အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး အန်တိုနီ ဘလင်ကန်ဟာ ပြင်သစ်သမ္မတ အီမန်နျူရယ် မက်ကရွန် (Emmanuel Macron) နဲ့ လာမယ့် သီတင်းပတ်ထဲ ပြင်သစ်နိုင်ငံ ပါရီမှာ တွေ့ဆုံချိန် ယူကရိန်းနဲ့ဂါဇာအရေးကို အဓိကဆွေးနွေးသွားမယ်လို့ အမေရိနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနက မတ်လ ၂၇ ရက် ဗုဒ္ဓဟူးနေ့မှာ သတင်းထုတ်ပြန်ပါတယ်။
"ပထမဦးဆုံးအသုတ်ဖွင့်တဲ့နေရာမှာ သူတို့ကိုယ်တိုင်ဆန္ဒပြုတဲ့သူတွေပဲ တက်လိမ့်မယ်။ လူဦးရေ ဘယ်လောက် ရှိလဲ၊ ဘယ်လောက်တက်ကြွလဲဆိုတာ ကျနော်လက်တွေ့ပြမယ်။" (ဗိုလ်ချုပ်ဇော်မင်းထွန်း- စစ်ကောင်စီပြောခွင့်ရ)
၂၀၁၇ လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်တဲ့အထိဖြစ်ခဲ့ကြောင်း စွပ်စွဲခံရတဲ့ ရခိုင်မြောက်ပိုင်းက နယ်မြေရှင်းလင်းရေးမတိုင်ခင်ကတည်းက ရိုဟင်ဂျာတွေအပေါ် အမုန်းစကားတွေဖြန့်ချိနေပြီး Facebook လူမှုကွန်ရက် ဒါဇင်နဲ့ချီရဲ့နောက်ကွယ်မှာ မြန်မာစစ်တပ်ရှိနေတယ်လို့ ကုလသမဂ္ဂ စုံစမ်းစစ်ဆေးရေးအဖွဲ့က ဗုဒ္ဓဟူးနေ့မှာ ထုတ်ပြန်လိုက်ပါတယ်။
အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၊ မေရီလန်းပြည်နယ်၊ ဘောလ်တီမိုးမြို့က အရေးပါတဲ့ မြစ်ဖြတ်တံတားပြိုကျမှုမှာ ဝင်တိုက်ခဲ့တဲ့ကုန်တင်သင်္ဘောရဲ့ black box ဒေတာမှတ်တမ်းကို ဆယ်ယူရရှိခဲ့ကြောင်း အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုအဆင့် ဘေးကင်းလုံခြုံရေးဆိုင်ရာ စုံစမ်းစစ်ဆေးရေးမှူးတွေက ဗုဒ္ဓဟူးနေ့မှာ ပြောပါတယ်။
အိန္ဒိယ မြန်မာနယ်စပ်တလျောက် နှစ်နိုင်ငံ ဆက်စပ်နေတဲ့ ကီလိုမီတာ ၁၆၀၀ ကျော် မိုင် အားဖြင့် တထောင်နီးပါးကို ဆယ်နှစ်အတွင်း ခြံစည်းရိုး ကာဖို့ အိန္ဒိယနိုင်ငံက ဒေါ်လာ ဘီလျံ ၃ ဒသမ ၇ ဘီလျံ သုံးစွဲမယ့်အကြောင်း ဒီကိစ္စနဲ့ နီးစပ်တဲ့ သတင်းအရင်းအမြစ်ကို ကိုးကားပြီး ရိုက်တာ သတင်းမှာ ဖေါ်ပြပါတယ်။
ရိုဟင်ဂျာတွေ အပေါ် လိင်ပိုင်ဆိုင်ရာ အကြမ်းဖက်မှုကျူးလွန်ခဲ့တဲ့ လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့၀င်တွေကို အပြစ်ပေးအရေးယူဖို့ မြန်မာအာဏာပိုင်တွေ ပျက်ကွက်ခဲ့ကြောင်း IIMM မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ လွတ်လပ်သော စုံစမ်းစစ်ဆေးမှု ယန္တရားရဲ့ အစီရင်ခံစာမှာ အတိအကျ ဖေါ်ပြလိုက်ပါတယ်။
၇၉ နှစ်မြောက် တပ်မတော်နေ့ အခမ်းအနားနဲ့ စစ်ရေးပြ အခမ်းအနားတွေ ကို စစ်ကောင်စီက ကျင်းပနေပါတယ်။ လေယာဥ်၊ ရဟတ်ယာဥ်တွေနဲ့ စွမ်းရည်ပြ အလေးပြု ပျံသန်းတာတွေ ပါဝင်ပြီး နေပြည်တော်ရဲ့ ရာသီဥတုအခြေအနေကြောင့် ခါတိုင်းနှစ်တွေနဲ့ မတူဘဲ ညနေပိုင်းမှာ ကျင်းပတာဖြစ်တဲ့ အကြောင်း စစ်ကောင်စီ ပြောခွင့်ရက ပြောဆိုထားပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံကို ထိုင်းနိုင်ငံက လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ ရှေ့ပြေးအကူအညီတွေကို ပေးနေတာမှာ ကရင်အမျိုးသားအစည်းအရုံး တပ်မဟာ(၆) ထိမ်းချုပ်နယ်မြေထဲက ကရင်လူထုတွေအတွက်လည်း အကူအညီတွေပေးခဲ့တယ်လို့ KNU ကရင်အမျိုးသား အစည်းအရုံးကပြောပါတယ်။
ရှာဖွေ ကယ်ဆယ်ရေးကနေ အလောင်းရှာဖွေရေးအဖြစ် ပြောင်းလဲလုပ်ဆောင်မှာဖြစ်တယ်လို့ Maryland ပြည်နယ်ရဲဌာနမှူးက အင်္ဂါနေ့ညက ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။ ရေငုပ်သမားတွေဟာ ဒီနေ့မနက် ၆ နာရီထဲကစပြီး ရှာဖွေရေးလုပ်နေကြပါတယ်။
စစ်တပ်ကြောင့် အသက်ဆုံးရှုံးရတဲ့ ပြည်သူတွေ၊ နေရပ်စွန့်ခွာ ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်သူတွေ၊ ဖိနှိပ်မှုတွေ ဆက်လက် ရင်ဆိုင်နေရသူတွေ ကို ဒီနေ့ ကျရောက်တဲ့ မြန်မာစစ်တပ်ရဲ့ တပ်မတော်နေ့မှာ ယူကေ အစိုးရက အောက်မေ့သတိရတဲ့အကြောင်း ယူကေနိုင်ငံ အင်ဒို-ပစိဖိတ်ရေးရာ ဝန်ကြီးကပြောကြားလိုက်ပါတယ်။
ကချင်ပြည်နယ် မိုးမောက်မြို့နယ်အတွင်းက စစ်ကောင်စီ တပ်စခန်း ၇ခုကို ဒီ၂ရက်အတွင်း ကချင်လွတ်လပ်ရေးတပ်မတော် KIA နဲ့ ပူးပေါင်းတပ်တွေက သိမ်းယူလိုက်ပါတယ်။ မိုးမောက်မြို့နယ် မြောက်ပိုင်း မြစ်ကြီးနား- ဗန်းမော်လမ်းပေါ်က စခန်း ၄ ခုနဲ့ မိုးမောက်-လွယ်ဂျယ်လမ်းပေါ်က စိန်လုံအနီးက စခန်း ၃ခုဖြစ်ပါတယ်။
LGBTQ+ လိင်တမူကွဲ၊ လိင်တူ စုံမက်သူချင်း တရားဝင် လက်ထပ်ထိမ်းမြားနိုင်မယ့် ဥပဒေကြမ်းကို ထိုင်းအောက်လွှတ်တော်မှာ အတည်ပြုလိုက်တာမို့ အရှေ့တောင်အာရှမှာ LGBTQ+ တွေ အိမ်ထောင်ပြုမှုဆိုင်ရာ အခွင့်အရေး တန်းတူရတဲ့ ပထမဆုံးနိုင်ငံ ဖြစ်လာဖို့ လမ်းပွင့်သွားပါတယ်။
အနောက်ပိုင်းတိုင်း စစ်ဌာနချုပ်တည်ရှိတဲ့ အမ်းမြို့နယ်နဲ့ စစ်တပ်စခန်းတွေရှိနေသေးတဲ့ ရခိုင်ပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းမြို့နယ်တချို့မှာ စစ်တပ်နဲ့ ရက္ခိုင့်တပ်တော် AA ကြား ဒီရက်ပိုင်းတိုက်ပွဲတွေပြင်းထန်နေတယ်လို့ ဒေသခံတွေက ပြောပါတယ်။
လျှပ်စစ်ကားတွေနဲ့ပတ်သက်လို့ အမေရိကန်က တရုတ်အပေါ်ခွဲခြားဆက်ဆံတယ်လို့ စွပ်စွဲချက်ကို ကမ္ဘာ့ကုန်သွယ်မှုအဖွဲ့ကြီး WTO က အင်္ဂါနေ့မှာ စတင်ကြားနာပါတယ်။
ရက္ခိုင့်တပ်တော်ရဲ့တိုက်ခိုက်မှုကြောင့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံဘက် ထွက်ပြေးခိုလှုံခဲ့ကြတဲ့ စစ်ကောင်စီတပ်သားတွေကို ပြန်ပို့ဖို့ စကားပြောနေတယ်လို့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီး အဆာဒုဇ်မန်း ခန် ကမဲလ် (Asaduzzaman Khan Kamal) က ဗွီအိုအေကို အင်္ဂါနေ့ က ပြောပါတယ်။
နောက်ထပ်ကြည့်ရှုရန်
