ဇန်နဝါရီ ၉ ရက်နေ့မှာ လူ ၈ ယောက် အသတ်ခံရတယ်ဆိုတဲ့ သတင်း၊ ဒါလည်း မြေပြင်မှာ သတင်းမရှိဘူး။ အင်တာနက်ကရလို့ပဲ သူတို့ ကြားတယ်ဆိုတာပဲ။ ဒုချီးရာတန်းရွာမှာတော့ ထင်းခုတ်သမားတစ်ဦးက ပြောတယ်ဆိုပြီး သတင်းထွက်တယ်။ နောက် လူ (၄၀) သတင်းကတော့ လုံးဝ မရဘူး။ မြေပြင်သတင်း လုံးဝမရဘူး။” (ဦးစစ်မြိုင်-ကော်မရှင်အတွင်းရေးမှူး)
Unity သတင်းဂျာနယ်အယ်ဒီတာချုပ်နဲ့ သတင်းထောက် ၄ ဦးကို ဖမ်းဆီးစစ်ဆေးနေတာနဲ့ပတ်သက်လို့ မြန်မာ့စာနယ်ဇင်းလောကမှာ အရင် အာဏာရှင်ခေတ်ကလုပ်ထုံးလုပ်နည်းအတိုင်းဖြစ်နေတယ်ဆိုတဲ့ ဝေဖန်သုံးသပ်မှုတွေနဲ့အတူ စိုးရိမ်မှုတွေလည်း ရှိနေကြပါတယ်။
ရပ်ကျေးအဆင့် အုပ်ချုပ်ရေး သို့မဟုတ် အခြေခံအစိုးရများရဲ့ ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးဆိုင်ရာ အစီရင်ခံစာဆိုပြီး ၈၈ ပွင့်လင်းလူ့အဖွဲ့အစည်းရဲ့ ဒီနေ့ထုတ်ပြန်ချက်မှာ အောက်ခြေအဆင့် ဒီမိုကရေစီနည်းကျ ပြုပြင်ပြောင်လဲမှုတွေ အားနည်းနေတယ်ဆိုပြီး ထောက်ပြလိုက်ပါတယ်။
"ဗိုလ်ချုပ်မှုးကြီး မင်းအောင်လှိုင်အနေနဲ့ ထင်ကျန်ရစ်မယ့် သမိုင်းအမွေတရပ် ထားခဲ့နိုင်ဖို့ အခွင့်အလမ်းက ရှိနေပါတယ်။ လက်ရှိတပ်မတော်ကို အတိတ် ကာလတုန်းက အနှောင်အဖွဲ့တွေကနေ လွတ်ကင်း သွားအောင် ဆောင်ရွက်နိုင်တဲ့ သတ္တိပြည့်ဝတဲ့ ကာကွယ်ရေး ဦးစီးချုပ်ဖြစ် တယ်ဆိုပြီး ကျန်ရစ်ခဲ့မယ့်သမိုင်းအမွေပါ။"
"မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ အပြောင်းအလဲကို တကယ်လုပ်ရမှာကတော့ ကျနော်တို့ မြန်မာနိုင်ငံသားတွေပါ။ သူတို့ရဲ့ အကူအညီကတော့ ကျနော်တို့ အပြောင်းအလဲကို ကိုယ်တိုင်လုပ်ဖို့အတွက် အထောက်အကူ ဖြစ်စေတဲ့အရာတွေပါ။" - AAPP နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားများ ကူညီစောင့်ရှောက်ရေးအဖွဲ့ တွဲဘက်အတွင်းရေးမှူး ကိုဘိုကြည်
“မစ္စတာ Swire ဟာ ဝိုင်းမော်မြို့နယ်ထဲမှာရှိတဲ့ အိုးပစ်အိမ်ပစ် ဒုက္ခသည်စခန်းကို သွားရောက် လေ့လာပါတယ်။ အဲဒီမှာတော့ ဗြိတိန်ရဲ့ လူသားချင်း စာနာမှုအကူအညီတွေ ကချင်ဒုက္ခသည်တွေအတွက် ဘယ်လို စီမံဆောင်ရွက်နေသလဲဆိုတာကို ကြည့်ရှုပါတယ်" - ရန်ကုန် ဗြိတိန်သံရုံး ပြောခွင့်ရသူ
"သတင်းဌာနတွေ၊ UN အေဂျင်စီတွေ၊ နိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းတွေ အဲ့ဒီဒေသမှာရှိခြင်းသည် အဲ့ဒီဒေသမှာရှိတဲ့ ပဋိပက္ခတွေကို ဖြေရှင်းနိုင်အောင်လို့ တည်ငြိမ်သွားအောင်လို့ လုပ်ဖို့ရောက်နေတာ။ ဒါပေမဲ့ သူတို့လုပ်ရပ်က ပိုပြီးတော့ ရှုတ်ထွေးအောင် လုပ်သလိုဖြစ်တယ်။" - ပြန်ကြားရေးဒုဝန်ကြီး ဦးရဲထွဋ်
ဇန်နဝါရီ ၂၆၊ ၂၀၁၄ - ပုပ္ပါးတောင်ချစ်သူများအသင်းဆိုတဲ့ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေးအဖွဲ့က ဦးရဲဝင်းအောင် ဗွီအိုအေ ရန်ကုန် မြန်မာသတင်းဌာနခွဲ တာဝန်ခံ ဦးသားညွန့်ဦး က တွေ့ဆုံ မေးမြန်းထားပါတယ်။
ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကို တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံက တရားဝင်ဖိတ်ကြားမယ်ဆိုပြီး သံအမတ်ကြီး ယောင်ဟူလန်းကို ကိုးကားပြီး တရုတ်မီဒီယာတချို့မှာ ရေးသားနေကြတာဟာ သက်ဆိုင်ရာ အစိုးရဘက်နဲ့ ညှိနှိုင်းသဘောတူထားပြီးဖြစ်နိုင်တယ်ဆိုတဲ့ သုံးသပ်ယူဆချက်တွေ ရှိနေပါတယ်။
မြန်မာပြည်သူအားလုံး ၂၀၃၀ ခုနှစ်မှာ လျှပ်စစ်မီးရရှိရေးနဲ့ အရည်အသွေးပြည့်မီတဲ့ ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုရရှိရေးဆိုတဲ့ မြန်မာအစိုးရရဲ့ ရည်မှန်းချက် အကောင်အထည်ဖော်ရာမှာ အမေရိကန်ဒေါ်လာ သန်း (၂,၀၀၀) နှစ်ရှည်ဖွံ့ဖြိုးရေး ဆောင်ရွက်ပေးသွားမယ်လို့ ကမ္ဘာ့ဘဏ် ဥက္ကဋ္ဌက ပြောလိုက်ပါတယ်။
အိုင်စီအာစီအနေနဲ့ မြန်မာနိုင်ငံတွင်းမှာ လာမယ့် ၂၀၁၄ ခုနှစ်အတွင်း ၂၄ သန်းအထိ တိုးချဲ့သုံးစွဲသွားမှာဖြစ်ပြီး၊ ပဋိပက္ခနေရာတွေက ဒုက္ခသည်တွေအတွက် အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းမှုလုပ်ငန်း ပြန်လည်ထူထောင်ရေးလုပ်ငန်းတွေမှာ ပိုပြီး အသုံးချသွားမယ်လို့ သိရပါတယ်။
ထိုင်းနိုင်ငံရေးမတည်ငြိမ်မှုတွေကြောင့် အစိုးရလုပ်ငန်းတွေ ရပ်ဆိုင်း ပြည်ပက အလုပ်လုပ်ကိုင်သူတွေရဲ့ ဗီဇာသက်တမ်းတိုးရေးကိစ္စမှာ နှောင့်နှေးနေရတာကြောင့် ဗီဇာသက်တမ်းကုန်သွားတဲ့ မြန်မာအလုပ်သမားတွေဟာ အလုပ်လက်မဲ့ဖြစ်နေကြရပြီး စား၊ ဝတ် နေရေး စတင်ခက်ခဲလာနေကြောင်း ဗွီအိုအေကို ပြောပါတယ်။
"၁၃၀၀ ကိစ္စကိုပဲပြောရင် လွတ်လပ်ရေးရဖို့အတွက် ပထမအဆင့် ခြေလှမ်းပဲ။ အဲ့ဒီကနေမှတဆင့် တနိုင်ငံလုံး အင်အားကြီး အရမ်းကြီးသွားတာ။ ဆိုတော့ တကယ်ကို တိုင်းပြည်အတွက် အရေးပါသော အနှစ်သာရပြည့်ဝသော ပွဲကြီးတပွဲဆိုတာကို ကျမတို့ စာတွေဖတ်တဲ့အတွက်ကြောင့် သိရပါတယ်။" - ရုပ်ရှင်ဒါရိုက်တာ ကြည်ဖြူသျှင်
"သင်္ဘောဟာ အဲဒီမှာ ၄ ရက်ကြာရှိနေမှာပါ။ ဒါဟာ ချစ်ကြည်ရေး ခရီးစဉ်ဖြစ်ပြီး ၁၉၅၉ ခုနှစ်ကတည်းကဆိုရင် ပထမဆုံးလာရောက်တဲ့ သြစတြေးလျ စစ်သင်္ဘောဖြစ်ပါတယ်။ ဒီခရီးစဉ်အတွင်းမှာ မြန်မာစစ်တပ်ကို သင်တန်းပေးဖို့ ဆိုတာတွေ မပါဝင်ပါဘူး။" - သြစတြေးလျ ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန ပြောခွင့်ရသူတဦးဖြစ်တဲ့ Mark Dodd
ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်းက မပြေလည်မှုတွေမှာ တချို့ဘာသာရေးပြင်းထန်သူတွေက ဘာသာရေးပြဿနာအဖြစ် ပုံဖော်လာနေပေမယ့်လို့၊ ပြည်ကနေ မသိနားမလည်လို့ဖြစ်စေ၊ မမှန်ကန်တဲ့သတင်းတွေကို အခြေခံပြီးဖြစ်စေ ဖိအားပေးဖို့ ကြိုးစားမှုတွေကို တတ်နိုင်သမျှ ဖြေရှင်းဆောင်ရွက်ခဲ့ကြောင်း နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဦးဝဏ္ဏမောင်လွင်က ပြောပါတယ်။
"တရုတ်နိုင်ငံနဲ့ ကျနော်တို့နဲ့ရှိနေတဲ့ အပြန်အလှန်နားလည်မှု၊ ကောင်းမွန်တဲ့ဆက်ဆံရေးသည် အာဆီယံဥက္ကဋ္ဌရာထူးဖြစ်လို့ ဒေသတွင်း ပြဿနာတွေ ဖြေရှင်းတဲ့အခါမှာ အနှောင့်အယှက်အတားအဆီးတစ်ခုမဖြစ်ဘဲ အင်အားဖြစ်တယ်လို့ ကျနော်တို့ ယုံကြည်တယ်။" (ဦးရဲထွဋ်-ပြန်ကြားရေးဒု-ဝန်ကြီး)
"လုံခြုံရေးကိုတော့ တော်တော်လေး ယူထားတာ တွေ့ရပါတယ်။ တွေ့ရတယ် ဆိုတာက ဒေသခံတွေ အပြောအရကိုက မနေ့က ၁၃ ရက်နေ့ကစပြီး ပုဂံကို မြန်မာနိုင်ငံ ရဲတပ်ဖွဲ့ကနေပြီးတော့ ကားသစ်တွေနဲ့ ၃၀-၄၀ လောက် တန်းစီပြီး ရောက်လာတယ်။ နောက်ပြီး လုံခြုံရေးကားတွေ ရောက်လာတယ်။"
အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုကပေးပို့တဲ့ မြန်မာနိုင်ငံ (၆၆) နှစ်မြောက် လွတ်လပ်ရေးနေ့သဝဏ်လွှာမှာ Burma အစား Myanmar လို့ သုံးနှုန်းခဲ့တာဟာ သံတမန်ခင်းအရ ထူးခြားတဲ့ ရက်တွေမှာ သုံးနှုန်းတာသာ ဖြစ်ပြီး အမေရိကန်ရဲ့ မူဝါဒဆိုင်ရာ အပြောင်းအလဲမဟုတ်ကြောင်း နိုင်ငံခြားရေးဌာန ပြောခွင့်ရ Marie Harf က ပြောပါတယ်။
"ထိခိုက်တဲ့ အမှုတွေ တော်တော်များများကတော့ လွတ်လာတာကို ကျနော်တို့ တွေ့ရတယ်။ ကျန်တဲ့သူတွေက ဘယ်လိုလူတွေ ကျန်နေသလဲဆိုတော့ လယ်ယာမြေတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ တောင်သူ လယ်သမားတွေရဲ့ အခွင့်အရေး တောင်းဆိုတဲ့သူတွေ တော်တော်များ များက နိုင်ငံရေးပုဒ်မ မဟုတ်တဲ့ ပြစ်မှုဆိုင်ရာ ဥပဒေပုဒ်မတွေနဲ့ အရေးယူခံထားရတဲ့အတွက်..."
မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း လက်ကျန်နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားတွေကို လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့်ပေးလိုက်တာကို လူ့အခွင့်အရေး အထူးကိုယ်စားလှယ်က ကြိုဆိုလိုက်သလို နိုင်ငံရေးတက်ကြွလှုပ်ရှားသူတွေကို ဖမ်းဆီးထောင်ချတဲ့ တည်ဆဲဥပဒေတွေကိုလည်း ပယ်ဖျက်ပေးဖို့ အရေးကြီးကြောင်းလည်း ပြောပါတယ်။
နောက်ထပ်ကြည့်ရှုရန်