"တရုတ်လက်နက်ကလည်း မကောင်းဘူးဗျာ။ ရုရှားလက်နက်ကလည်း ဝယ်ချင်တိုင်းဝယ်လို့မရဘူး။ အဲ့ဒီအခါကျတော့ မြောက်ကိုရီးယားလက်နက်က အဆင့်လည်းမှီတယ်။ ကောင်းလည်းကောင်းတယ်။ ဈေးလည်းသက်သာတယ်။ သူတို့ပြောတာကတော့ ပေါချောင်ကောင်းရတယ်ပေါ့ဗျာ။ အဲ့ဒါကြောင့်မို့လို့ သူတို့ မြောက်ကိုရီးယားနဲ့ပတ်သက်တဲ့ လက်နက်တွေကို ဝယ်တယ်။"
ကွယ်လွန်သွားသူ တောင်အာဖရိကနိုင်ငံ အသားအရောင်ခွဲခြားမှု ဆန့်ကျင်ရေးခေါင်းဆောင် မန်ဒဲလားဟာ နိုင်ငံအကူးအပြောင်းတွေမှာ အဖြစ်အပျက်တွေကို မေ့လို့တော့ မရပါဘူး၊ ဒါပေမယ့် ခွင့်လွတ်ပြီး ရှေ့ဆက်သွားရမယ် ဆိုတဲ့ အသိတရားကို ဖွင့်ချပေးခဲ့သူဖြစ်တယ် လို့ သမိုင်းပညာရှင် ဒေါ်ဖြူဖြူက သုံးသပ်ပါတယ်။
ဒီဇင်ဘာ ၀၁၊ ၂၀၁၃ - ကချင်စစ်ပြေးဒုက္ခသည်တွေ နေရပ်ပြန်ရေးကိစ္စကတော့ အလှမ်းဝေးနေသေးတယ်လို့ ကချင်နှစ်ချင်းအဖွဲ့ချုပ်က သုံးသပ်ပါတယ်။ ကချင်နှစ်ချင်းအဖွဲ့ချုပ်ရဲ့ အထွေထွေအတွင်းရေးမှူး Samson Hkalam နဲ့ တွေ့ဆုံမေးမြန်းထားပါတယ်။
"တိုးတက်မှုတွေ ဆက်ရှိသွားရင်တော့ သမ္မတ အိုဘားမားရဲ့ ဒုတိယသမ္မတသက်တမ်း အကုန်ပိုင်းမှာ မြန်မာအနေနဲ့ အလားအလာကောင်းတဲ့ ပေါ်ထွန်းစ ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံအနေနဲ့ ဒေသတွင်း ခေါင်းဆောင်မှုတရပ်အဖြစ် ခိုင်ခိုင်မာမာ တည်ဆောက်နိုင်ဖို့ ကျမတို့ အကူအညီတွေ ပေးနိုင်ဖို့ မျှော်လင့်ထားပါတယ်။"
မြန်မာနိုင်ငံ လူနည်းစုတိုင်းရင်းသားဒေသတွေမှာ ပဋိပက္ခတွေကြောင့် အိုးအိမ်စွန့်ခွာ ထွက်ပြေးနေရတဲ့ ဒုက္ခသည်တွေအတွက် လူသားချင်းစာနာမှုဆိုင်ရာ အကူအညီ ဒေါ်လာ ၂၅ သန်း ထောက်ပံ့ပေးဖို့ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုက ကြေညာလိုက်ပါတယ်။
"အမေရိကန်ရဲ့ ၄၂ ကြိမ်မြောက် သမ္မတဖြစ်ခဲ့သူ မစ္စတာကလင်တန်ဟာ မြန်မာပြည်မှာရောက်နေပြီး ဒီမိုကရေစီ အလှည့်အပြောင်း ကူးပြောင်းရေးကာလမှာ ရင်ဆိုင်ရမယ့် စိန်ခေါ်မှုတွေနဲ့အတူ သူ့ရဲ့နိုင်ငံသားတစ်ယောက်၊ နိုင်ငံရေးသမားတစ်ယောက်၊ သမ္မတဟောင်းတစ်ယောက်ရဲ့ ဘဝဖြစ်စဉ်ကိုလည်း ဟောပြောဖို့ ရှိပါတယ်။"
"ဒီနှစ်မှာဆိုရင် အကြောင်းမလှစွာပဲ တရုတ်၊ ရုရှား၊ ဆော်ဒီအာရေးဗီးယားနဲ့ ကျူးဘား နိုင်ငံတို့ အပါအဝင် လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှု အဆိုးဆုံး နိုင်ငံတွေ ကောင်စီထဲ ပြန်ပါလာပါတယ်။ ဒါဟာ ဘာကိုပြသလဲဆိုတော့ ကောင်စီထဲမှာပါတဲ့ လူ့အခွင့်အရေး ကာကွယ်မြှင့်တင်တဲ့ နိုင်ငံတွေအနေနဲ့ သူတို့လုပ်ရမယ့် အလုပ်တွေကို နှစ်ဆတိုး"
"ကျနော်တို့ သမ္မတကြီးကလည်း ဒီပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးကို လုပ်ဖို့ဆိုပြီးတော့ ဒါ အကြိမ်ကြိမ်ပေါ့နော် ဥပဒေတွေ ပြဌာန်းတာရှိတယ်။ ပေါ်လစီတွေ ချမှတ်တာရှိတယ်။ ပြီးရင် မကြာမကြာ ထွက်ပြီးတော့ သူ့အစိုးရအဖွဲ့ကိုပါ သတိပေးပြီးတော့ တဆင့်ပြီးတဆင့် လုပ်နိုင်အောင်..."
"ကျနော်တို့ အစိုးရဟာ ၂၀၁၅ ခုနှစ်အထိပဲ တာဝန်ယူရမှာ။ အဲ့တော့ ကျနော်တို့ လုပ်နိုင်တာက ၂၀၁၄ ခုနှစ် တနှစ်လုံးရတာပေါ့။ Political Dialogue ဆိုတာကတော့ အချက်အလက်တွေ အများကြီး ပါတာပေါ့။ ဥပမာ ၁၀၀ ရာခိုင်နှုန်း မပြီးတာတောင်မှ ၇၀ ရာခိုင်နှုန်းလောက်ပြီးအောင်...."
မြန်မာပြည်ကနေ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ကို သွားတဲ့ ရိုဟင်ဂျာတွေရဲ့ လှေတစ်စီး နစ်မြုပ်ခဲ့တဲ့အပေါ် နိုင်ငံတကာနဲ့ ကုလသမဂ္ဂတို့က စိုးရိမ်ပူပန်ကြောင်း ထုတ်ဖော်ပြောဆိုခဲ့ကြပါတယ်။
ကချင်ဒေသ ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် ကေအိုင်အို ကချင်လွတ်မြောက်ရေး အဖွဲ့နဲ့ မြန်မာအစိုးရ ကိုယ်စားလှယ်တွေအကြား ဆွေးနွေးမှုတွေ ညှိုနှိုင်းမှုတွေ ရှိနေပေမယ့်၊ ဒေသခံတွေကတော့ ပြေလည်နိုင်မယ့် အခြေအနေရှိပါ့မလားဆိုတာ သံသယရှိနေကြပါတယ်။
"ကျနော်တို့ ဒီ IDP တွေရဲ့ စိတ်နေသဘောထားကို အသေးစိတ် နားလည်တယ်။ စစ်တပ်တွေက ကျေးရွာတွေမှာ တနေ့ထက်တနေ့ များလာတော့ IDP တွေက ဘယ်လိုမှ ပြန်ဖို့ စိတ်ထဲမှာ ဆုံးဖြတ်ချက် မချနိုင်ဘူး။ ကျနော်တို့က အဲ့ဒါကို စိုးရိမ်ပြီးမှ...."
"ဆက်ဆံရေး အလျှင်အမြန်လုပ်မယ်ဆိုရင် မြန်မာအစိုးရအနေနဲ့ မြန်မာ စစ်တပ် ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးကို လုပ်နိုင်မှာမဟုတ်သလို၊ စစ်တပ်က အရပ်သားအစိုးရအပေါ် လွှမ်းမိုးမှု ဆက်ပြီး ရှိနေဦးမှာပါ။ လူတွေကိုနှိပ်စက်တဲ့ စစ်တပ်နဲ့ နီးနီးကပ်ကပ် ဆက်ဆံတယ်ဆိုတာပဲ ကျန်ပါလိမ့်မယ်"
"မုန်းတီးမှု အားလုံးကို ကျမ ရှုတ်ချပါတယ်။ ကျမတို့နိုင်ငံအတွင်း နေထိုင်လျက် ရှိကြတဲ့ လူတွေ၊ လူမျိုးတွေကြား စိတ်ဝမ်းကွဲစေတဲ့ လုပ်ရပ်အားလုံးကိုလည်း ကျမ ပြစ်တင်ရှုတ်ချပါတယ်။” (ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်-အီတလီခရီးစဉ် သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲ~မှ)
ကုလအတွင်းရေးမှူးချုပ်က မြန်မာအစိုးရအနေနဲ့ ဘာသာရေးနဲ့ လူမျိုးရေးအကြမ်းဖက်မှုတွေဖြစ်အောင်၊ အမုန်းတရားဖြန့်ချိသူတွေ၊ လှုံ့ဆော်သူတွေကို ထိထိရောက်ရောက် အရေးယူဖို့ တိုက်တွန်းလိုက်ပါတယ်။
အီတလီနိုင်ငံရောက် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ဟာ ရောမ ဂုဏ်ထူးဆောင် မြို့သူဆုကို လက်ခံရယူခဲ့ပြီး တနင်္လာနေ့မှာ အီတလီနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး၊ ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီးတို့နဲ့ သီးခြားစီ တွေ့ဆုံဖို့ ရှိပါတယ်။
“ ရခိုင်ပြည်နယ်က အခြေအနေဟာ မြန်မာနိုင်ငံတွင်း မူဆလင်ဆန့်ကျင်ရေး အယူအဆတွေကိုကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန်ဖြစ်စေခဲ့ပြီး၊ ဒါဟာ လက်ရှိ ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေး လုပ်ငန်းစဉ်တွေအပေါ်မှာ ကြီးမားတဲ့ စိုးရိမ်စရာခြိမ်းခြောက်မှုဖြစ်နေပါတယ်။” (ကင်တာနား)
"ကျမတို့ နိုင်ငံမှာ အလုပ်လက်မဲ့နှုန်းကလည်း အင်မတန် ကြီးပါတယ်။ အထူးသဖြင့် တော့ လူငယ်တွေ အလုပ်လက်မဲ့ ဖြစ်ကြတဲ့ကိစ္စပါ။ အခုလို လူငယ်တွေ အလုပ်လက်မဲ့ ဖြစ်ကြတာဟာ ပေါက်ကွဲနိုင်တဲ့ ချိန်ကိုက်ဗုံး တလုံးလိုပါပဲ။ အလုပ်မရှိတဲ့ လူငယ်တွေအဖို့ အနာဂတ်အတွက်....."
၁၉၉၁ ခုနှစ်ကတည်းက ကုလသမဂ္ဂ ကလေးအခွင့်အရေး စာချုပ်အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံဖြစ်လာခဲ့တဲ့ မြန်မာနိုင်ငံဟာ ၂၀၁၂ ခုနှစ်မှာ ကလေးစစ်သား ၁၃၈ ယောက်ကို မိဘထံ ပြန်လည်အပ်နှံလွဲှပြောင်းပေးခဲ့ကြောင်း မြန်မာကိုယ်စားလှယ်က ကုလညီလာခံမှာ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
အမေရိကန်လွှတ်တော်အမတ်တွေက အသုံးစရိတ် ကန့်သတ်ချက် တိုးပေးလိုက်ပြီး ပေးရန်တာဝန် ပျက်ကွက်မယ့် အလားအလာကနေ နောက်ဆုံး အချိန်မှာ ရှောင်ရှားနိုင်ခဲ့တာကြောင့် တရုတ်နိုင်ငံက ကြိုဆိုလိုက်ပါတယ်။
နောက်ထပ်ကြည့်ရှုရန်
